Geschiedenis
Vilvoorde is al sinds 1817 een echte kazernestad. Al die tijd waren er een of meerdere kazernes. De oudste kazerne stond in de Leuvensestraat, maar werd gesloopt nadat in 1886 een nieuwe kazerne langs de Mechelsesteenweg (de latere kazerne Poliet) in gebruik werd genomen. Deze kazerne werd gesloopt in 1987-1988. In 1971 werd de eerste steen gelegd van het kwartier Majoor Housiau (in Peutie) die vandaag nog steeds bestaat. Ook het Tuchthuis kreeg een militaire bestemming als kazerne voor karabiniers (kazerne Van Lerberghe). Langs de Willem Elsschotstraat tenslotte vinden we het kwartier dat we vandaag kennen als AsIAT.
Op 15 mei 1925 werd binnen het leger de Service Technique des Troupes de Transmission (ST/TTr) opgericht, in de Vilvoordse volksmond “den Techniek”. Deze legereenheid werd aanvankelijk ondergebracht in de kazerne Poliet (de kazerne die vroeger op het huidige Tyndaleplein stond) en stond onder leiding van Charles Tricot (bevelhebber tussen 1925 en 1935). Het doel van deze legereenheid was om al het transmissiemateriaal van het leger te onderhouden en repareren, maar ook de verschillende eenheden van het leger te voorzien van klein materiaal.
Al snel breidde de ST/TTr uit met een site ten zuidwesten van de begraafplaats (huidige site Asiat). Tussen 1925 en 1930 werden op deze site een aantal loodsen opgericht. Opmerkelijk voor deze legereenheid was dat er heel veel burgers tewerkgesteld werden binnen de ST/TTr: voor de oorlog werkten er zelfs meer burgers dan militairen (tot 70%). Nadien veranderde deze verhouding, maar het aandeel aan burgerpersoneel zou steeds aanzienlijk blijven.
Omdat AsIAT ook verantwoordelijk was voor de aankoop van materiaal voor andere legereenheden bevond zich in de loodsen ook signalisatievuurwerk. In het begin van de jaren ’30 breekt net in die loods brand uit. Op het nippertje kon een grote ramp toen vermeden worden.
Bij ST/TTr werd niet enkel aan onderhoud en reparatie van transmissiemateriaal gedaan, maar hielden ze zich ook bezig met nieuwe ontwikkelingen. Zo kreeg op het einde van de jaren ’30 een Italiaanse wetenschapper, Guilio Ulivi de beschikking over een deel van de kazerne. Hij werkte er aan een manier om energie te transporteren over lange afstanden zonder draad. Omdat de toegang tot dat gedeelte van de kazerne voor de gewone militairen strikt verboden was, deden er al snel geruchten de ronde over zijn experimenten. Een van de hogere officieren sprak zijn mond voorbij, waardoor we weten dat hij er werkte aan zgn. dead rays, dodelijke energiestralen. Hij bleef verschillende maanden werken in de kazerne. Ulivi had al eerder (tijdens en na WOI) voor het Franse, het Engelse en het Italiaanse leger gewerkt voor de ontwikkeling van dergelijke dodelijke straling. Maar hij werd steeds weggezet als een charlatan. Vermoedelijk onderging Ulivi in België na een aantal maanden experimenteren hetzelfde lot…
Bij het uitbreken van WOII verlieten zowel soldaten als burgers hun kazerne. Op 10 mei 1940 sloot de ST/TTR haar deuren. Het militair personeel en het materiaal werd naar Oostende en vervolgens naar Frankrijk geëvacueerd. De burgers mochten echter niet door de militaire linies. 128 burgers zouden via Dieppe in Engeland (Tenby) belanden, waar ze dienst namen bij de RAF, gingen werken bij het Belgische ministerie van defensie, in de oorlogsindustrie of de landbouw of zich aansloten bij de Brigade Piron.
De gebouwen in Vilvoorde werden ondertussen bezet door de Duitsers. De Hellestraat werd er voor het verkeer afgesloten. Zij zouden het opnieuw als reparatieatelier gaan gebruiken, wat het een uitgelezen doel maakte voor de RAF. Bij een poging tot bombardement van de infrastructuur op 27 juli 1944, belandden een aantal bommen op de nabijgelegen begraafplaats.
Na de oorlog werd het Belgische Leger gereorganiseerd. In april 1946 wordt AsIAT opgericht: het Arsenal des Instruments et Appareils de Transmission onder leiding van commandant Hariga. Hun zetel en arsenaal lag toen wel nog niet in Vilvoorde, maar in Brussel in de Waterloolaan.
Pas in november 1946 verhuist Asiat naar Vilvoorde. Het reparatiemateriaal bestond vooral uit restanten van de reserves van het Duitse en Amerikaanse leger.
Met dagorder van 3/12/1948 erft de AsIAT de tradities van de ST/TTr en de Service de la Défense Terrestre contre Aeronefs (SD/DTCA). Een ervan was de viering van Sint-Gabriël als patroonheilige.
De eerste jaren van AsIAT in Vilvoorde vlak na het einde van de oorlog waren heel druk. Onder leiding van Willlot wordt er volop ingezet op de reorganisatie, aankoop van nieuw materiaal en uitbreiding van de infrastructuur. De mess is een gebouw dat uit die periode stamt.
In 1950 wordt er een laboratorium (verbonden aan het toenmalige CEM – Centre d’Etudes Militaires) aan AsIAT toegevoegd.
In 1952 wordt een nieuw telecommunicatiemiddel in dienst genomen in het Belgische Leger: de radar. Een belangrijk moment voor de kazerne.
In 1961 worden de bevoegdheden van AsIAT uitgebreid. Vanaf nu wordt de kazerne verantwoordelijk voor het uitvoeren van reparaties voor heel België, behalve Oost- en West-Vlaanderen. Daarnaast hielden ze zich ook bezig met inspecties, technieken en mobiel onderhoud. Die uitbreiding van de missie van AsIAT bracht opnieuw een grondige reorganisatie met zich mee, zowel qua personeel als qua infrastructuur. Twee barakken (type H) gerecupereerd van het militair vliegveld werden dat jaar op de site opgetrokken, een uitbreiding van de overdekte ruimte met 400m². Datzelfde jaar wordt er ook gestart met de bouw van een nieuw modern complex. Er werkten toen 223 militairen en 167 burgers.
Opening heli-strip.
1971 is een belangrijk jaar voor AsIAT. De kazerne wordt dan een logistieke eenheid (tot dan viel AsIAT nog onder de Transmissietroepen). De naam wordt veranderd naar Arsenaal der Instrumenten en Apparatuur voor Telecommunicatie (kleine nuanceverschil) en ook de patroonheilige wordt veranderd van Sint-Gabriël naar Sint-Elooi. Datzelfde jaar wordt ook de eerste steen gelegd van het kwartier majoor Housiau in Peutie en kort nadien zal de Transmissieschool naar daar overgebracht worden.
In 1977 dient de Krijgsmacht een bouwaanvraag in voor de oprichting van werkplaatsen en een nieuwe blok “Supply langs de Buyssestraat (Cyriel) en de (toenmalige) Hellestraat.
Sinds 1978 wordt er ook een 3-maandelijks infoblad uitgegeven voor de kazerne: aanvankelijk AsIAT-INFO, in de jaren ’90 wordt het eenheidsblad SCOOP.
In 1983 volgt nog een beperkte uitbreiding met de inplanting van een technisch gebouw langs de Zenne. De oude gebouwen bleven bewaard en werden vooral gebruikt om plaatsgebrek op te vangen.
Plannen tot sluiting.
In 2005, kocht het stadsbestuur al het parkeerterrein van AsIAT voor de huisvesting van de technische diensten.
Op 25 juni 2008 kondigde minister van Defensie Pieter De Crem aan dat het militaire kwartier effectief dicht moest. De eenheden die toen in de kazerne zaten werden overgebracht naar de kazerne Majoor Housiau in Peutie.
Later in 2008 namen de stadsdiensten hun intrek in een gloednieuw gebouw. De kazerne zelf bood een paar jaar onderdak aan freinetschool De Zwierezwaai en werd nadien gebruikt voor de opvang van vluchtelingen.
Leegstand.
Illegale NYE-rave.
Stad Vilvoorde koopt volledige site.
Onkruid organiseert eerste Horst Arts & Music festival op de Asiat site.
ODH Projects wint aanbesteding voor ontwikkeling Asiat-Park.
Geschiedenis van de gebouwen
De oudste delen van het militair domein dateren uit de jaren ’20. Wanneer ze gebouwd zijn is niet duidelijk, maar alvast voor 1932 zijn de meeste loodsen langs de Mechelsesteenweg opgericht. Deze loodsen werden gebruikt door de ST/TTr, die weliswaar de kazerne Poliet (op het huidige Tyndaleplein) deelde, maar hun werkplaatsen dus wel op deze site hadden. Die oude werkplaatsen volstonden voor de reparatie van het transmissiemateriaal van voor de oorlog (communicatie verliep voornamelijk door (veld)telegrafie, maar evengoed met duiven). Maar voor de nieuwe bestemming na de oorlog (AsIAT) waren ze onvoldoende. Een groot deel van de taken bestond nog steeds uit het herstellen van transmissie- en telecommunicatiemateriaal, maar in de jaren ’50 wordt ook voor het eerste de radar gebruikt door het Belgische leger.
Er worden voortdurend loodsen bijgeplaatst of verbouwd om aan de noden te voldoen. Vooral in de jaren ’80 gebeuren er grote veranderingswerken aan het domein. De verouderde werkplaatsen evolueren naar moderne ateliers. De grootste loodsen die er vandaag op het terrein staan zijn eind jaren ’70 en in de jaren ’80 gebouwd. In de jaren ’90 werk nog een laatste grote werkplaats toegevoegd. Maar naast die grote loodsen (nodig voor bv. de bouw van shelters of het omvormen van legervoertuigen tot commandovoertuigen) bleven de oudste, kleinere werkplaatsen langs de Mechelsesteenweg behouden. Ze werden voornamelijk als steunwerkplaatsen voor mechaniek, schilderwerken, schrijnwerkerij, leder- en doek, vulcanisatie, …, werkbanken e.d..
Blok 1: Technisch gebouw
De stookplaats gebouwd in 1983. Hiermee werd alle gebouwen van het hele militaire domein verwarmd.
Blok 2 en blok 3: Ateliers
Werden werkplaats 1 en werkplaats 2 genoemd, gebouwd begin jaren ’80. Grote, ruime loodsen bedoeld om shelters en mobiele commandovoertuigen te construeren, maar ook voor nazicht en herstelling van rollend materiaal.
Blok 4: Atelier
De zgn. Supply. Bouwaanvraag dateert van 1977. Hierin was o.a. het magazijn, de aankoopdienst, de boekhouding en informatica ondergebracht.
Blok 5: Atelier
Deze werkplaats was onderverdeeld in 2 delen: enerzijds een montagewerkplaats (waar vooral de montage van shelters werd uitgevoerd) en anderzijds de zogenaamde protowerkplaats waar prototypes werden gemonteerd. De divisie “Technische studies” in AsIAT is o.a. belast met de installatie van materiaal in shelters en produceert daarvoor in deze loods de prototypes.
Figuur 1: overzicht op de site, met centraal de protowerkplaats en het montageatelier, met reeds een aantal afgewerkte shelters.
Figuur 2: shelterwerkplaats
Blok 6: Sta POL
POL-station
Blok 7: Atelier
De werkplaats mechaniek/werkplaats meetinstrumenten, gebouwd in 1985.
Blok 8: Atelier
De huisvesting voor de divisie Kwaliteitszorg. AsIAT stond ook in voor het kalibreren van de meettoestellen van de Landmacht. Dit werd uitgevoerd door de divisie “Kwaliteitszorg”. Alle meettoestellen werden periodiek geijkt (ofwel in AsIAT zelf, ofwel met mobiele ploegen). Hier werden ook de herstellingen aan defecte toestellen uitgevoerd. Ze herstellen hier ook het NBC-materiaal (nucleair-biologisch-chemisch materiaal), staan in voor de kwaliteitscontrole van de fabricage, de herstellingen en installaties die in Asiat gebeuren en ook voor de de keuring van leveringen ten voordele van de logistieke keten.
Blok 11: Horeca
De cafetaria voor de soldaten.
Blok 13: Horeca
Dit gebouw was de mess voor de officieren, met o.a. cafetaria met toog.
Figuur 1: Voor dit gebouw werd het logo van de eenheid aangebracht in de beplanting en werd een oude radar geplaatst, als symbool van de eenheid.
Figuur 2: laatste miliciens (1994) voor de officieren-mess met het logo en de oude radar.
Figuur 3: oude radar - symbool van de Asiat
Blok 12: Atelier
Blok 14: Admin
Blok 15: Storage
Opslag, maar ook werkplaats mechaniek
Blok 16: Admin/atelier
Op de hoek van blok 16 was aanvankelijk het wachtlokaal gevestigd (later in blok 21), waar de ingang was gevestigd (geen ingang langs de Mechelsesteenweg) en waar iedereen zich moest aanmelden.
Blok 17: Storage
Blok 18: Logt
Conciërgewoning
Blok 21
Hierin was een deel van de administratie gevestigd, maar toch vooral ook heel wat werkplaatsen, met het grootste deel voorbehouden voor de werkplaats shelters en de werkplaats mechaniek. Gebouwd in 1995. Nadien hergebruikt voor huisvesting van vluchtelingen en een Freinetschool.